ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ: Πώς επικοινωνούσαν οι αρχαίοι Έλληνες όταν έδιναν μια μάχη μακριά από τη δική τους πόλη κι ήθελαν να πουν στους δικούς τους ανθρώπους ότι νίκησαν ή έχασαν; Έναν τρόπο που είχαν βρει ήταν να ανάβουν μια φωτιά σε ένα κτίσμα στον λόφο ψηλά κι αυτό ήταν ένα σήμα ότι, για παράδειγμα, νίκησαν. Είχαν κανονίσει να ανάβουν τη φωτιά στα κτίσματα από λόφο σε λόφο. Αυτοί οι λόφοι με τα κτίσματα για τις φωτιές λέγονταν φρυκτωρίες. Επομένως, αυτή η φωτιά δεν ήταν απλά αυτό που φαινόταν αλλά “έλεγε” κάτι. Φυσικά θα πρέπει να είχαν συμφωνήσει από πριν αν το άναμμα της φωτιάς στις φρυκτωρίες σήμαινε νίκη ή ήττα
Το βίντεο είναι της τηλεοπτικής σειράς “Η μηχανή του χρόνου”
ΟΠΤΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ: Στην προηγούμενη περίπτωση με τις φρυκτωρίες το μήνυμα ήταν προσυμφωνημένο: δηλαδή είχαν συμφωνήσει τι θα σημαίνει το άναμμα της φωτιάς, π.χ. “ΝΙΚΗ”. Πώς θα μπορούσαν να πουν όμως: “ΗΤΤΑ”;
Σ’ αυτήν την περίπτωση κάθε κτίσμα φρυκτωρίας περιλάμβανε «δύο τοίχους με ύψος αναστήματος ανδρός» και τη δυνατότητα ανάρτησης πέντε πυρσών στον καθένα. Μεταξύ των τοίχων υπήρχε ειδική «διόπτρα» για να ξεχωρίζουν οι δεξιοί και αριστεροί πυρσοί. Πυρσοί ονομάζονται οι δάδες. Αυτοί που διαχειρίζονταν τις φρυκτωρίες είχαν και μια πινακίδα με τα γράμματα της αλφαβήτου σε γραμμές και στήλες. Οι αριστεροί πυρσοί από το μέρος του «πομπού» φρυκτωρού αναφέρονταν στην οριζόντια γραμμή της πινακίδας, ενώ οι δεξιοί στην κάθετη στήλη της πινακίδας. Η έναρξη της διαδικασίας αποστολής γινόταν με την ανάρτηση δύο πυρσών από τον «πομπό», την επιβεβαίωση με την ανάρτηση δύο πυρσών από το «δέκτη» και το κατέβασμα των πυρσών και από τους δύο.
Τον τρόπο αυτό μετάδοσης μηνυμάτων επινόησαν οι Κλεόξενος και Δημόκλειτος τον 3ο π.Χ. αιώνα.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (1)
Η παραπάνω φρυκτωρία ποιο γράμμα δίνει;
Είναι αναμμένοι 2 πυρσοί αριστερά. Σημαίνει: γραμμή 2
Είναι αναμμένοι 4 πυρσοί δεξιά. Σημαίνει: στήλη 4
Από την πινακίδα με το ελληνικό αλφάβητο βλέπουμε ότι στη γραμμή 2 και στη στήλη 4, είναι το γράμμα Ι.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (2)
Με βάση τον παραπάνω πίνακα, έστω ότι θέλουμε να στείλουμε το μήνυμα: “ΒΟΗΘΕΙΑ“
Οι πυρσοί θα έπρεπε να άναβαν με την εξής σειρά:
για το γράμμα Β: 1 πυρσός αριστερά – 2 πυρσοί δεξιά
για το γράμμα Ο: 3 πυρσοί αριστερά – 5 πυρσοί δεξιά
για το γράμμα Η: 2 πυρσοί αριστερά – 2 πυρσοί δεξιά
για το γράμμα Θ: 2 πυρσοί αριστερά – 3 πυρσοί δεξιά
για το γράμμα Ε: 1 πυρσός αριστερά – 5 πυρσοί δεξιά
για το γράμμα Ι: 2 πυρσοί αριστερά – 4 πυρσοί δεξιά
για το γράμμα Α: 1 πυρσός αριστερά – 1 πυρσός δεξιά
Δεν ξεχνάμε ότι οι πυρσοί αριστερά δείχνουν τη γραμμή και οι πυρσοί δεξιά δείχνουν τη στήλη.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Δραστηριότητα 1
Ποιοι πυρσοί θα άναβαν για να πάρεις το όνομά σου σαν μήνυμα;
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Αν το όνομά μου είναι ΦΙΛΙΩ, θα έγραφα:
για το γράμμα Φ: 5 πυρσοί αριστερά – 1 πυρσός δεξιά
για το γράμμα Ι: 2 πυρσοί αριστερά – 4 πυρσοί δεξιά
για το γράμμα Λ: 3 πυρσοί αριστερά – 1 πυρσός δεξιά
για το γράμμα Ι: 2 πυρσοί αριστερά – 4 πυρσοί δεξιά
για το γράμμα Ω: 5 πυρσοί αριστερά – 4 πυρσοί δεξιά
Δραστηριότητα 2
Ποια είναι η λέξη που σχηματίζεται αν ανάψουν οι πυρσοί με τον παρακάτω τρόπο;
- για το γράμμα …. : 1 πυρσός αριστερά – 5 πυρσοί δεξιά
- για το γράμμα ….: 2 πυρσοί αριστερά – 4 πυρσοί δεξιά
- για το γράμμα ….: 4 πυρσοί αριστερά – 2 πυρσοί δεξιά
- για το γράμμα ….: 2 πυρσοί αριστερά – 2 πυρσοί δεξιά
- για το γράμμα ….: 3 πυρσοί αριστερά – 3 πυρσοί δεξιά
- για το γράμμα ….: 2 πυρσοί αριστερά – 2 πυρσοί δεξιά
Η λέξη είναι:……………………